******************************************************************

ธรรมดาของพระ เมื่อถูกนิมนต์ไปเทศน์ที่ไหน...ท่านต้องใช้ หลัก “สัมโมทนียกถา” ซึ่งแปลว่า วาจาที่นำความรื่นเริงยินดี ครับ

ถ้าเทศน์บาดหูชาวบ้านโดยเฉพาะเจ้าภาพ กัณฑ์เทศน์ใหญ่ๆที่เตรียมไว้ อาจไม่ถึงมือพระ ปัญหาของท่านพระครูวัดสระเกศ ดูจะอยู่ที่ท่านใช้หลักสัมโมทนียกถา

ในกาละที่ไม่สมควร...

มรสุมการเมืองลูกใหญ่ กำลังพุ่งเข้าหาพรรคไทยรักไทย ระดับความแรงถึงขนาดห้ามสื่อถ่ายทอด...ตัวหัวหน้าพรรค นักข่าวอย่างพวกผม จะเขียนถึงแต่ละที ยังคิดกันหูอื้อตาลาย

ถ้าเป็นพระหนุ่มเณรน้อย ไม่ประสีประสา ไม่รู้ว่า น้ำเชี่ยวอย่าเอาเรือไปขวาง ก็ว่าไปอย่าง แต่นี่เป็นพระครู ไม่ใช่พระครูธรรมดา แต่เป็นพระครูของเจ้าประคุณสมเด็จพระพุฒาจารย์ ท่านด้วย

อาจมีข้อที่ต้องแอบเห็นใจให้เล็กน้อย การเมืองช่วงพลิกผันที่ผ่านมา ไม่เพียงประเด็น ชาติและพระมหากษัตริย์ จะถูกอ้างอิงใช้...ประเด็นศาสนา ก็เต็มที่

เคราะห์ยังดี...ที่สื่อส่วนใหญ่ ไม่เป็นใจประเด็นศาสนาไปกับเขาด้วย ความแตกแยกระหว่างสงฆ์สองนิกาย จึงไม่บานปลายขยายวง

ความจริงพระท่านก็ยังมีกิเลส มีตัณหา เป็นพระปุถุชน แต่ที่น่ากราบกว่าคนทั่วไป ก็ตรงท่านรู้จักขันติ คือความอดทน ชาวบ้าน เขาทะเลาะกัน เลือกข้างกัน ท่านก็ไม่ทะเลาะ ไม่เลือกข้างกับเขาด้วย

ถึงจะเผลอเชียร์ในใจ แต่ความเป็นพระ ก็ต้องแอบซุกเอาไว้... ขืนปล่อยออกมา ก็เป็นโลกวัชชะ

โลกจะติเตียนเอาได้

พระรุ่นท่านพระครู คงเคยอ่านหนังสือเรื่องไผ่แดง...อาจารย์ หม่อมคึกฤทธิ์ ปราโมช ท่านเขียนให้สมภารกร่าง สมภารวัดบ้านนอก รู้จักแยกแยะกรอบที่จะพูดจา

ถ้าเป็นพวกอาณาจักรท่านก็ใช้ภาษาแบบหนึ่ง ถ้าเป็นศาสนจักร ท่านก็ต้องเลือกใช้อีกภาษาหนึ่ง

ภาษาหลังนี้ สมภารกร่างท่านใช้บ่อยตอนปรึกษาปัญหาหัวใจกับพระประธานในโบสถ์

พระประธานวัดนี้ พูดได้ครับ แต่พูดกับสมภารรูปเดียว ไม่พูดกับพระทั้งวัด เหมือนพระนอนวัดป่าโมก หรือพูดกับทหารทั้งกองทัพ เหมือนพระประธานวัดศรีชุม เมืองสุโขทัย

พูดถึงสุโขทัย จารึกพ่อขุนรามคำแหง หลักที่ 1 ด้านที่ 2...มีคำว่า...มีปู่ครู นิสัยมุตก์ มีเถร มหาเถร...ปู่ครู...คำนี้ จิตร ภูมิศักดิ์ บอกว่า เป็นยศพระที่สูงสุดของสมัยนั้น

แต่สารานุกรมสุโขทัยศึกษา ของ มสธ. อธิบายว่า ปู่ครู นิสัย-มุตกะ คือพระที่มีพรรษา 5 ยังไม่ถึง 10 พรรษา พ้นจากถือนิสัย (ดูแลรับใช้) ในสำนักอาจารย์

ส่วนพระที่มีพรรษามากกว่า 10 ถือเถร และมหาเถร

ผมเลือกเชื่อจิตร มากกว่า ฟังคำว่า ปู่ครู แล้วนึกถึงภาพ หลวงปู่แหวน วัดดอยแม่ปั›ง ถือไม้เท้า ไม่น่าเป็นพระหนุ่มๆหน้าใส...พรรษาไม่ถึง 10

พระพรรษาไม่ถึง 10 อินทรีย์ยังไม่แก่กล้า...ปล่อยไปบินเดี่ยวเทศน์นอกสำนักอาจารย์ ยังไม่ได้ ขืนปล่อยไป เรื่องไม่เป็นเรื่อง จะเป็นเรื่อง

กรอบของอาณาจักรนั้นมีปัญหาซับซ้อนนัก สัมโมทนียกถา พูดให้ฝ่ายหนึ่งรื่นเริงบันเทิงใจ พระท่านคงไม่ทันได้คิดว่า ในมุมกลับกัน เท่ากับไปด่าอีกฝ่าย ว่า...เป็นพวกไม่ดี.


ไทยรัฐ 17 ม.ค. 50 : "กิเลน ประลองเชิง"