|
Neric-Club.Com
|
|
|
 |
|
นิตยสารออนไลน์
|
|
|
|
|
มุมเบ็ดเตล็ด
|
|
|
|
|
|
|
|
 |
สายลม แสงแดด |
 |
|
เจ้าอ้ายที่รัก..
ไม่ค่อยมีโอกาสแหย่จมูกออกมาคุย รู้สึกอึดอัด ก็ชั้นคนอยู่กับที่เป็นเสียที่ไหนกัน |
| | จะบอกว่าไม่มีเวลาก็ไม่ได้สิ นายก็จะต้องบอกว่าเรามีเวลาเท่ากันเหมือนทุกครั้ง ใช่เปล่า
หรือจะเถียงว่าหนึ่งนาทีของเราไม่เท่ากัน.. ระหว่างเราไม่มีคำว่ารอคอยสักหน่อย
ฟังมาเสมอว่ามิตรแท้อาจนั่งอยู่ด้วยกันเงียบๆโดยไม่ต้องพูดอะไรเลย
ฉันเชื่อไปแล้ว กว่าเก้าสิบเปอร์เซนต์ เพราะฉันเข้าใจนายทะลุปรุโปร่งเลย
ประมาณว่าเป็นพาราสิตซึ่งกันและกันดีเปล่าล่ะ..งั้นชั้นก็จะไม่พูดละ..
อยากอวดสถานที่ทำงานน่าอยู่ของชั้น วันนี้เขียวขจีเลย คิดว่า นายคงเย็นลงมั่งแล้ว
ฝนโปรยลงมาสักสามฝัน ตื่นมาก็จามเสียได้ เป็นหวัดอีกแล้วซี
ช่วงนี้ตื่นมาตอนเช้าเริ่มปวดหัว แค่ไม่ได้ออกกำลังกายสักสองเดือน
สองเดือนที่เร็วมากเลย เหมือนฉันจะตามปฎิทันไม่ทัน
เจ้าอ้ายเอ๋ย.. อย่าให้ความขี้เกียจมาจับเปาะนายได้ทีเดียว
เพราะถึงเวลานั้น..นายก็จะปรับตัวไม่ทันแล้ว..
คนมาทีหลังจะกระโดดข้ามแล้วทิ้งนายไว้ข้างหลัง
โดยเฉพาะวิทยายุทธในวิชาชีพ ชั้นกำลังจับตามองการปฏิรูปการศึกษาทั้งระบบ
นายคิดยังงัย ? ทุกทฤษฏีมาคว่ำข้าวเม่าที่บ้านเมืองเราจริงเปล่า..
วันนี้มีเรื่องการสอนกระบวนการคิดมาฝากยังไม่สมบูรณ์นะ
แล้วจะหามาเพิ่มให้วันที่ความคิดส่งถืง..
กระบวนการคิดอย่างมีวิจารณญาณ
กระบวนการคิดอย่างมีวิจารณญาณ จัดเป็นกระบวนการคิดที่ผู้คิดต้องคิดกว้าง
คิดลึก คิดถูกทาง คิดชัดเจน คิดถูกต้องอย่างมีเหตุผล
การคิดอย่างมีวิจารณญาณมีความสัมพันธ์กับการคิดแก้ปัญหา
โดยการคิดอย่างมีวิจารณญาณเป็นทักษะสำคัญของการแก้ปัญหา
และการแก้ปัญหาส่วนใหญ่ต้องใช้การคิดอย่างมีวิจารณญาณ
(จิระรัตน์ คุปต์กาญจนากุล, 2548)
องค์ประกอบของการคิดอย่างมีวิจารณญาณ 7 ประการ
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ( 2543)
1) จุดหมาย คือเป้าหมายหรือวัตถุประสงค์ทางการคิด
คือ คิดเพื่อหาแนวทางแก้ปัญหาหรือคิดเพื่อหาความรู้
2) ประเด็นคำถาม คือ ปัญหาหรือคำถามที่ต้องการรู้ คือ ผู้ติดสามารถระบุคำถามของปัญหาต่าง ๆ
รวมทั้งระบุปัญหาสำคัญที่ต้องการแก้ไข หรือคำถามที่สำคัญที่ต้องการรู้
3) สารสนเทศ คือ ข้อมูลความรู้ต่าง ๆ เพื่อใช้ประกอบการคิด
ข้อมูลต่าง ๆ ที่ได้มาควรมีความกว้าง ลึก ชัดเจน ยืดหยุ่นได้ และมีความถูกต้อง
4) ข้อมูลเชิงประจักษ์ คือข้อมูลที่ได้มานั้นต้องเชื่อถือได้ มีความชัดเจนถูกต้อง
และมีความเพียงพอต่อการใช้ เป็นพื้นฐานการคิดอย่างมีเหตุผล
5) แนวคิดอย่างมีเหตุผล คือ แนวคิดทั้งหลายที่อาจรวมถึง กฎ ทฤษฎี หลักการ
ซึ่งแนวคิดดังกล่าวมีความจำเป็นสำหรับการคิดอย่างมีเหตุผล
และแนวคิดที่ได้มานั้นต้องมีความเกี่ยวข้องกับปัญหา
หรือคำถามที่ต้องการหาคำตอบและต้องเป็นแนวคิดที่ถูกต้อง
6) ข้อสันนิษฐาน เป็นองค์ประกอบสำคัญของทักษะการคิดอย่างมีเหตุผล
เพราะผู้คิดต้องมีความสามารถในการตั้งข้อสันนิษฐานให้มีความชัดเจน
สามารถตัดสินได้เพื่อประโยชน์ในการหาข้อมูลมาใช้ในการคิดอย่างมีเหตุผล
7) การนำไปใช้และผลที่ตามมา เป็นองค์ประกอบสำคัญของการคิดอย่างมีเหตุผล
ซึ่งผู้คิดต้องคำนึงถึงผลกระทบ คือ ต้องมีความสามารถคิดไกล
คือมองถึงผลที่ตามมารวมกับการนำไปใช้ได้เพียงใดหรือไม่
ดร.ทิศนา แขมมณีและคณะ (2543) ได้สังเคราะห์ข้อมูลเกี่ยวกับการคิด
ทั้งของต่างประเทศและของประเทศไทย โดยสรุปได้ ดังนี้
1) จุดมุ่งหมายของการคิดอย่างมีวิจารณญาณ เพื่อให้ได้ความคิดที่รอบคอบสมเหตุสมผล
ผ่านการพิจารณาปัจจัยรอบด้านอย่างกว้างขวาง ลึกซึ้ง และผ่านการพิจารณากลั่นกรอง
ไตร่ตรอง ทั้งทางด้านคุณ – โทษ และคุณค่าที่แท้จริงของสิ่งนั้นมาแล้ว
2) เกณฑ์ความสามารถในการคิดอย่างมีวิจารณญาณ
ผู้ที่คิดอย่างมีวิจารณญาณ จะมีความสามารถ ดังนี้
1. สามารถกำหนดเป้าหมายในการคิดอย่างถูกต้อง
2. สามารถระบุประเด็นในการคิดอย่างชัดเจน
3. สามารถประมวลข้อมูล ทั้งทางด้านข้อเท็จจริงและความคิดเห็นเกี่ยวกับประเด็นที่คิด
ทั้งทางกว้าง ทางลึกและไกล
4. สามารถวิเคราะห์ข้อมูล และเลือกข้อมูลที่จะใช้ในการคิดได้
5. สามารถประเมินข้อมูลได้
6. สามารถใช้หลักเหตุผลในการพิจารณาข้อมูลและเสนอคำตอบ/ทางเลือกที่สมเหตุสมผลได้
7. สามารถเลือกทางเลือก/ลงความเห็นในประเด็นที่คิดได้
3) วิธีการหรือขั้นตอนการคิดอย่างมีวิจารณญาณ
1. ตั้งเป้าหมายในการคิด
2. ระบุประเด็นในการคิด
3. ประมวลข้อมูลทั้งทางด้านข้อเท็จจริง และความคิดเห็นที่เกี่ยวข้องกับประเด็นที่คิดทั้งทางกว้าง ลึกและไกล
4. วิเคราะห์ จำแนกแยกแยะข้อมูล จัดหมวดหมู่ของข้อมูล และเลือกข้อมูลที่จะนำมาใช้
5. ประเมินข้อมูลที่จะใช้ในแง่ความถูกต้อง ความเพียงพอ และความน่าเชื่อถือ
6. ใช้หลักเหตุผลในการพิจารณาข้อมูลเพื่อแสวงหาทางเลือก/คำตอบที่สมเหตุสมผลตามข้อมูลที่มี
7. เลือกทางเลือกที่เหมาะสมโดยพิจารณาถึงผลที่จะตามมา และคุณค่าหรือความหมายที่แท้จริงของสิ่งนั้น
8. ชั่งน้ำหนัก ผลได้ ผลเสีย คุณ – โทษ ในระยะสั้นและระยะยาว
9. ไตร่ตรอง ทบทวนกลับไปมาให้รอบคอบ
10. ประเมินทางเลือก และลงความเห็นเกี่ยวกับประเด็นที่คิด และกิจกรรมเพื่อพัฒนาทักษะการคิดอย่างมีวิจารณญาณ
อรพรรณ พรสีมา (2543) ได้นำเสนอ ดังนี้
1. ฝึกคิดเกี่ยวกับรายละเอียดขององค์ประกอบของกิจกรรม สิ่งของ สถานที่และเหตุการณ์ต่าง ๆ
2. ฝึกแยกแยะองค์ประกอบที่ทำให้กิจกรรมล้มเหลว หรือความเลวร้ายของสถานการณ์
3. ฝึกแยกแยะความคิดเห็นที่แตกต่าง หรือคล้ายกันของบุคคล หรือกลุ่มบุคคลว่าแตกต่างหรือเหมือนกันอย่างไร
4. ฝึกแยกแยะหรือจำแนกข้อมูลที่เป็นจริง และที่เป็นเพียงความคิดเห็นออกจากกัน
5. ฝึกแยกแยะข่าวสารข้อมูลที่ได้รับจากสื่อมวลชน และแหล่งข้อมูลอื่นว่ามีความเหมือนหรือต่างกันอย่างไร
6. ฝึกแยกแยะข้อคิดเห็น ข้อเสนอแนะที่เห็นว่าสมเหตุสมผลและไม่สมเหตุสมผล
7. ฝึกสร้างเกณฑ์ในการตัดสินความถูกต้อง ความเหมาะสม ความดีและความงามของสิ่งต่าง ๆ
8. ฝึกหาข้อมูลที่จะนำมาใช้สนับสนุนความคิดเห็นและข้อเท็จจริงที่ตนต้องการกล่าวอ้าง
9. ฝึกแยกแยะข้อคิดเห็นในเชิงทำลายและสร้างสรรค์ของนักเรียน นักการเมือง และนักวิเคราะห์วิจารณ์
10. ฝึกแยกความเห็นย่อย ๆ ที่อยู่ในบทความ คำบรรยายของกลุ่มบุคคล
11. ฝึกเลือกเกณฑ์ที่ตนนำมาใช้ในการตัดสินสิ่งต่าง ๆ
12. ฝึกตรวจสอบสมมติฐานที่ตนตั้งขึ้น
13. ฝึกตรวจสอบความถูกต้อง เหมาะสม และความเห็นที่คล้าย ๆ กันของกลุ่มบุคคล
14. ฝึกทำนายผลดีผลร้ายที่จะตามมาจากเหตุการณ์
15. ฝึกจัดลำดับความสำคัญของเหตุการณ์
16. ฝึกสรุปประเด็นการสนทนา การอภิปราย และการเสนอข้อคิดเห็น
17. ฝึกสรุปผลจากข้อมูลที่วิเคราะห์และจัดหมวดหมู่ไว้
18. ฝึกทำนายและพยากรณ์เหตุการณ์
19. ฝึกตัดสินการสรุปที่ถูกต้อง และที่ผิดพลาดของบุคคลจากข้อมูลที่กำหนดให้
20. ฝึกอธิบายข้อความจากข้อมูล
21. ฝึกให้เหตุผลประกอบข้อสรุปของตน
22. ฝึกจัดหมวดหมู่ข้อมูลและความคิดเห็น
23. ฝึกแสนอข้อมูลในรูปแผนภูมิและรูปภาพ
24. ฝึกมองหาข้อลำเอียงของตนเองในเรื่องต่าง ๆ
25. ฝึกหาข้อมูลจากแหล่งข้อมูลที่เชื่อถือได้
26. ฝึกตีความการ์ตูนและรูปภาพ
27. ฝึกมองหาเหตุผลและผลของปรากฏการณ์และกิจกรรม
28. ฝึกสรุปผลโดยยึดข้อเท็จจริง
เรามักจะมองว่าเด็กส่วนหนึ่งมีความสนใจสิ่งต่างๆรอบตัวน้อยลง
ผู้ใหญ่จะมองว่าเด็กไม่มีวิจารณญาน ซึ่งเป็นเรื่องที่ต้องปลูกสร้าง
ลำดวนเอ๋ย..เอัย..ไม่ใช่..เจ้าอ้ายเอ๋ย..
ชั้นคิดว่า สิ่งที่เราต้องเพาะบ่มให้เป็นพื้นฐานอย่างยั่งยืนต่อไป
ควรจะประกอบด้วยวัตถุดิบที่หายากต่อไปนี้
o ความสามารถในการนิยามปัญหาโดยการกำหนดปัญหา
ให้ชัดเจน และเข้าใจความหมายของคำ ข้อความ หรือแนวคิด
o ความสามารถในการคิดรวบรวมข้อมูล ที่เกี่ยวข้องกับปัญหา
แสวงหาข้อมูลที่ถูกต้องและชัดเจนมากยิ่งขึ้น แสวงหาความรู้ที่ทันสมัย
o ความสามารถในการจัดระบบข้อมูล แยกข้อเท็จจริงกับความคิดเห็น
ความคิดเห็นด้วยอารมณ์กับความคิดเห็นด้วยเหตุผล
o ความสามารถในการตั้งสมมติฐาน
โดยการมองหาทางเลือกหลาย ๆ ทางในการแก้ปัญหาและเลือกสมมติฐานได้
o ความสามารถสรุปอ้างอิง โดยพิจารณาและตัดสินว่ามีเหตุผลเพียงพอที่สรุปได้หรือไม่
อธิบายความสัมพันธ์เชิงเหตุผลของปัญหาหรือข้อขัดแย้ง และสรุปเป็นเกณฑ์ได้
o สามารถในการประเมินการสรุปอ้างอิง โดยพิจารณาและตัดสินข้อสรุปว่า
สรุปตามข้อมูลหรือหลักฐานหรือไม่บอกเหตุผลที่ไม่เป็นไปตามหลักตรรกศาสตร์
จำแนกข้อสรุปที่มีเหตุผลหนักแน่นและน่าเชื่อถือ
เจ้าอ้าย ..มันเป็นเรื่องยากและซับซ้อน..ขนาดผู้ใหญ่ยังปฏิบัติไม่ได้ทั้งหมด
แต่เพราะ "ไม้อ่อนดัดง่ายไม้แก่ดัดยาก" 28 ข้อข้างบนลองเอาไปใช้ดู
ได้ผลอย่างไรก็เขียนคัมภีร์อีกสักเล่มไว้หนุนนอน
แล้วชั้นจะหาฉบับที่อัพเดทกว่านี้มาเปลี่ยนให้วันหลังนะ
วันนี้เยี่ยมหน้ามามองๆเฉยๆ ..แบบ..คิดถึง..พอใจมั้ย..
อย่าลืมส่งความคิดมาถึงกันนะ ช่วงนี้เหมือนถูกทอดทิ้งยังงัยชอบกล
อย่าทำเป็นคนแสนงอนล่ะ คนแสนงอนไม่น่ารัก..
แต่ก็รักนายนะ
'เจ้าเอื้อย
| | "The difference between the impossible and the possible
lies in a man's determination." - - Tommy Lasorda - -
เส้นบางๆที่คั่นระหว่างความเป็นไปได้และความเป็นไปไม่ได้คือการตัดสินใจของเรา |
|
|
|
|
